XIV. Czy każdy dorosły może przyjmować Komunię Św.?

Prawodawca kościelny stwierdził: Każdy ochrzczony, jeś­li tylko prawo tego nie zabrania, może i powinien być dopuszczony do Komunii świętej. W stwierdzeniu tym dostrzegamy nie tylko prawo ochrzczonego do tego, by przyjmować Komunię Św., ale także obowiązek duchow­nych stwarzania im takiej możliwości. Postawiono jednak pragnącemu przystąpić do Komunii św. pewien istotny warunek, można by go zamknąć w potocznie brzmiącym stwierdzeniu: „możesz, jeśli Twoje postępowanie jest zgodne z nauką Kościoła". Prawo kanoniczne stawia określone warunki, które należy spełnić, by móc przy­stąpić godnie do Stołu Pańskiego. Najpierw, jako waru­nek zasadniczy, postawiono konieczność przyjęcia uprzednio sakramentu chrztu św..

Następnie trzeba wymienić warunek równie oczywi­sty, jakim jest stan łaski uświęcającej, a więc wolność od grzechu ciężkiego. Z tym, że kanon 916 KPK mówi: Kto ma świadomość grzechu ciężkiego, nie powinien bez sakramentalnej spowiedzi (...) przyjmować Komunii św. Wyraźnie zostało użyte określenie „nie powinien", a nie np. „nie może", co to więc znaczy tak naprawdę? Może się zdarzyć, że zaistnieje jakaś poważna racja, a nie ma sposobności wyspowiadania się. Wtedy mimo grzechu ciężkiego można by przyjąć Komunię Św., z tym że naj­pierw należy wzbudzić akt żalu doskonałego, zawierają­cego w sobie zamiar wyspowiadania się jak najszyb­ciej. Taką poważną racją byłoby np. niebezpieczeństwo utraty dobrego imienia czy poważne zgorszenie. Mo­żliwości tej nie należy nadużywać, rezygnując beztrosko z okazji wyspowiadania się czy też nawet nie szukać takiej okazji. Doświadczenie uczy, że niektórzy, np. przy okazji pogrzebu bliskiej osoby, nie szukając możliwości wyspowiadania się, w grzechu ciężkim przystępują do Komunii św. Możliwe, że gdyby nie przystąpili, ich po­stawa byłaby zgorszeniem dla innych, ale nie wolno za­pomnieć o tym, że jeśli istnieje możliwość wyspowia­dania się, to wspomniane złagodzenie nie obowiązuje i przyjmuje się Ciało Chrystusa w sposób świętokradzki.

Kolejnym warunkiem przystępowania do Komunii św. jest wolność od kar kościelnych. Kodeks Prawa Kanoni­cznego, w odniesieniu do wiernych świeckich, wymienia dwie takie kary: ekskomunikę i interdykt, jeśli zostały wymierzone lub zadeklarowane przez kompetentną wła­dzę. Dla wyjaśnienia pragnę dodać, że żadna z tych kar nie wyklucza ukaranego ze wspólnoty Kościoła, lecz ma doprowadzić do jego poprawy. Ekskomunika zabrania: jakiegokolwiek udziału w posługiwaniu - wykonywaniu funkcji w sprawowaniu Ofiary eucharystycznej lub w ja­kichkolwiek innych obrzędach kultu; sprawowania sakra­mentów i sakramentaliów oraz przyjmowania sakramen­tów; wykonywania kościelnych urzędów, posług lub ja­kichkolwiek funkcji, albo podejmowania aktów rządze­nia. Interdykt zabrania jakiegokolwiek udziału w spra­wowaniu Ofiary eucharystycznej lub w jakichkolwiek innych obrzędach kultu, a także sprawowania sakra­mentów i sakramentaliów oraz przyjmowania sakra­mentów.

Do Komunii św. nie należy dopuszczać także tych, którzy żyją w jawnym grzechu ciężkim. Jak łatwo się domyślić, wspomniany przepis dotyczy m.in. tych o-chrzczonych, którzy żyją w związkach cywilnych czy nieformalnych, a są zobowiązani na mocy chrztu św. do przyjęcia sakramentu małżeństwa, który łączy zaślubio­nych w sposób nierozerwalny do końca życia jednego z nich.

Poza wymienionymi przykładami nie ma istotnych przeciwwskazań do przyjmowania Komunii św. Warto jednak zawsze, dla zagwarantowania spokoju sumienia, mieć w pamięci ogólne stwierdzenie katechizmowe, któ­re brzmi: Kto chce przyjmować Chrystusa w Komunii eu­charystycznej, musi być w stanie łaski. Jeśli ktoś ma świadomość, że popełnił grzech śmiertelny, nie powinien przystępować do Eucharystii bez otrzymania uprzednio rozgrzeszenia w sakramencie pokuty.